...

Ogłoszenie agencji nieruchomości a prawo autorskie

Ogłoszenie agencji nieruchomości a prawo autorskie

Kopiowanie cudzych opisów i zdjęć nieruchomości jest stosunkowo częstym zjawiskiem. Takie działania podejmują najczęściej nieuczciwi agenci nieruchomości. Często stoją za nimi także ich właściciele, którzy korzystają z nich po wygaśnięciu umowy pośrednictwa. Czy takie postępowanie jest zgodne z prawem? O tym w dzisiejszym wpisie blogowym.

Utwór na gruncie prawa autorskiego

O tym, czy dany opis lub zdjęcie podlega ochronie decyduje to, czy może być  uznane za utwór w rozumieniu ustawy z dnia 4 kwietnia 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Definiuje ona pojęcie utworu jako każdy przejaw działalności twórczej człowieka o indywidualnym charakterze. Ustawa nie wprowadza jednak wymogu żeby miał on jakikolwiek walor artystyczny, ani konkretną wycenę. Prawo autorskie chroni bowiem każdy indywidualny przejaw działalności twórczej, bez względu na wartość artystyczną lub rynkową. W literaturze prawniczej uważa się, że tym co pozwala uznać konkretny wytwór działalności człowieka za utwór jest jego oryginalność.

Czy opis nieruchomości jest utworem?

W przypadku opisu nieruchomości sprawa jest stosunkowo prosta. Tak jak każdy inny utwór musi mieć on oryginalny charakter. Jeśli nieruchomość nie była nigdzie oferowana to w zasadzie każdy jej opis spełnia te wymogi. W innym przypadku definicję te spełnia taki opis, który w jak największym stopniu odróżnia się od innego. Nie będzie natomiast utworem prosta informacja wygenerowana za pomocą kreatora tekstu, która powstała wskutek podstawienia danych liczbowych w elektronicznym formularzu. Taki opis nie nosi znamion oryginalności. Ponadto, nie można go uznawać za wytwór człowieka, tylko sztucznej inteligencji.

Czy zdjęcie nieruchomości jest utworem?

O tym, czy dana fotografia może być uznana za utwór decyduje jej oryginalność. W literaturze prawniczej wskazuje się, że o tym czy zdjęcie ma charakter unikatowy decyduje wzięcie pod uwagę następujących przesłanek:

  • kompozycja obiektu (ustawienie, oświetlenie);
  • sposób wykonywania” zdjęcia („moment” fotografii – timing, miejsce, gdzie wykonywane zostało zdjęcie, technika, np. światło, ostrość, filtry);
  • obróbka zdjęcia (naświetlanie, retusz, kadrowanie).

Wyżej wymienione przesłanki nie muszą być spełnione jednocześnie. Dla oceny, czy fotografia stanowi utwór można wziąć pod uwagę argumenty przytaczane w orzecznictwie. Jak wynika z wyroku Sądu Najwyższego z 5 lipca 2002 r. (II CKN 1096/00) „za twórczość” w rozumieniu art. 1 ust. 1 Pr.aut. można uznać w dziedzinie fotografii artystycznej świadomy wybór momentu fotografowania, punktu widzenia, kompozycji obrazu (kadrowania), oświetlenia, ustalenia głębi, ostrości i perspektywy, zastosowania efektów specjalnych oraz zabiegi zmierzające do nadania fotografii określonego charakteru, elementy te bowiem nadają fotografii indywidualne piętno, konieczne dla uznania istnienia utworu w rozumieniu Prawa autorskiego”.

Jeśli  fotografia  odróżniać się od istniejącego już zdjęcia to trzeba ustalić czy zamiarem twórcy było stworzenie czegoś niepowtarzalnego. Taka sama sytuacja będzie miała miejsce jeśli nie można przeprowadzić testu rozróżnienia. Fotografie budynków oraz wnętrz nieruchomości jakie są rozpowszechniane przez nasze warszawskie Biuro Nieruchomości Cosmopolitan powstają na indywidualne zamówienie.

Czy można wykorzystać cudzy opis lub zdjęcie nieruchomości w swoim ogłoszeniu?

Autorskie prawa majątkowe mogą być przedmiotem obrotu. Umowa przenoszącą prawa autorskie wymaga zachowania formy pisemnej pod rygorem nieważności. Powinna także określać pola eksploatacji na jakich następuje ich przeniesienie. Osoba, której przysługują prawa autorskie nie musi jednak przenieść ich na inną osobę. Wystarczające może okazać się udzielenie przez nią licencji na korzystanie z utworu. Można ją udzielić na zasadzie wyłączności, ale nie ma takiego wymogu. W pierwszym przypadku, podobnie jak przy przeniesieniu praw autorskich, konieczne jest zachowanie formy pisemnej. Udzielenie licencji niewyłącznej może natomiast nastąpić w dowolnej formie.  Warto jest zachować taką formę dla celów dowodowych.

Osoby wykorzystujące cudze zdjęcia lub opis nieruchomości tłumaczą się, że zostały one już wcześniej umieszczone w Internecie. Właściciele nieruchomości używają także argumentu, że opis oraz fotografie dotyczą ich własnego mieszkania. Takie argumenty są  nieuzasadnione. Dla możliwości używania czyjegoś utworu nie ma  znaczenia, czy został on wcześniej udostępniony w przestrzeni publicznej. Nie ma również znaczenia kto jest właścicielem nośnika elektronicznego. Sposobem uzyskania prawa do korzystania z utworu jest zawarcie umowy z jego twórcą.

Jakie są sankcje prawne za korzystanie z czyjegoś utworu?

Osoba, która korzysta z czyjegoś utworu bez zgody jego twórcy lub innej osoby, której przysługują autorskie prawa majątkowe, naraża się na sankcje prawne. W grę może wchodzić zarówno odpowiedzialność na gruncie prawa cywilnego i karnego. W pierwszym przypadku, w zależności od tego czy naruszenie miało charakter nieumyślny, czy nastąpiło umyślnie, osoba której przysługują prawa autorskie prawa majtkowe do opisu lub fotografii  nieruchomości może domagać się od osoby, która dopuściła się naruszenia zapłaty dwu- lub nawet trzykrotności wynagrodzenia jakie przysługiwałoby mu za korzystanie z utworu.

Podobne wpisy

Porównaj

Wyszukiwanie